Consultatiepartijen, snelschaaksimultaan en schaaknacht

Het honderdjarig jubileum in 1987 werd uiteraard opgeluisterd met diverse evenementen, waarvan de belangrijkste waren: een consultatiewedstrijd, een snelschaaksimultaan en een snelschaaknacht.

In de consultatiewedstrijd speelden vier grootmeesters tegen vier duo’s van HSG’ers. De HSG’ers kregen drie uur bedenktijd, de grootmeesters anderhalf. Na veertig zetten kregen de HSG’ers er een half  uur bij en de grootmeesters een kwartier. De grootmeesters mochten hun tegenstanders natuurlijk niet horen overleggen en zaten dus aan de andere kant van de zaal, aan het wedstrijdbord met de klok. ‘Runners’ moesten de zetten overbrengen en de klok indrukken. Bij het uitvluggeren mochten de HSG’ers aan het wedstrijdbord komen zitten.

Twee weten meer dan één, maar grootmeesters winnen nog steeds met gemak van twee met elkaar overleggende zwakke spelers, ook als die twee keer zo veel bedenktijd hebben. De eerste remise kwam op naam van Ton Schuit en Wieb Zagema tegen Tony Miles. De Britse grootmeester (1955-2001) was te laat op Schiphol gearriveerd, maar kreeg geen tijdstraf. In het tijdschrift Schaaknieuws beschreef Fré Hoogendoorn, die tijdens de partij veel met Miles praatte, hoe die over het gebeuren dacht. Miles dronk tijdens de partij zes biertjes en liep veel heen en weer tussen speelzaal, bar en toilet. Hij speelde veel zetherhalingen en neutrale zetten om Schuit en Zagema aan het denken te houden, terwijl hij zelf zijn zetten a tempo uitvoerde. Serieus over de partij na dacht hij niet.

Hoogendoorn: “Met een kop thee in de hand bekeek hij hier de stand van de witte kant en filosofeerde over hoe een schaker soms schizofreen moest zijn en of hij zelf misschien waanzinnig was of juist geniaal.” In tijdnood ging Miles toch in de fout en liet hij de partij in remise verzanden. De tweede partij won hij.

Pieter Tolk en Herman van Engen verloren van Genna Sosonko. In de tweede partij werd Van Engen vervangen door Joop van Oosterom en verloren de HSG’ers opnieuw. Tolk over de uitvluggerfase: “Denken deden we zoveel mogelijk samen, af en toe iets te hardop, zodat op een gegeven ogenblik Sosonko zijn vingers in zijn oren stopte om maar niets te hoeven verstaan.”

Paul Boersma en Henk Weenink verloren de eerste partij van Ian Rogers, maar hielden de tweede remise. Anton van der Weij en Wim van der Wijk verloren beide partijen van John van der Wiel.

Het tweede evenement, de snelschaaksimultaan, was ook een bijzonderheid. De zelfde vier grootmeesters speelden tegelijkertijd elk vier partijen tegen de andere drie. Ieder had per partij twee uur tot zijn beschikking, maar dat waren dus feitelijk twaalf vluggertjes van tien minuten. Gemiddeld dan, want het is natuurlijk niet zo dat alle twaalf je klokken tegelijkertijd lopen.

Ook nu weer speelde Miles een negatieve hoofdrol. Omdat hij vroeg weg moest, kreeg hij per partij slechts een uur en een kwartier, zijn tegenstanders een halfuur meer. Hij verloor vrijwel al zijn partijen door tijdsoverschrijding in gelijke stelling. Hij speelde alleen een remise tegen Rogers en eindigde op een half punt uit twaalf partijen.

Pieter Tolk in het clubblad: “Rogers bleek de nieuwe discipline snel meester. Met vlot spel bereikte hij enkele korte remises waarna hij zich concentreerde op de resterende partijtjes.” De Australiër, die later voor HSG zou gaan spelen, scoorde acht uit twaalf en won het evenement samen met Sosonko, een half punt voor Van der Wiel. Voor het publiek was het een spectaculair evenement. Na afloop bleken Rogers en Van der Wiel in staat alle twaalf hun partijen te reconstrueren! (Aan de andere twee is het niet gevraagd.)

De snelschaaknacht werd gesponsord door de Nederlandse Middenstands Bank, een voorloper van de ING. Door het prijzengeld lieten vier meesters en ex-wereldkampioen dammen Jannes van der Wal zich tot deelname verleiden. De wedstrijd duurde van negen uur ’s avonds tot acht uur ’s morgens, waarna alle deelnemers een gratis ontbijt kregen. Manuel Bosboom, die in zijn leven meer dan honderd snelschaaktoernooien heeft gewonnen, haalde ook deze prijs binnen. Zijn reuzenscore van 24 uit 27 was genoeg voor de hoofdprijs van duizend gulden. Op gepaste afstand achter hem eindigden Gert-Jan de Boer, Roy Dieks en Erik Hoeksema.

HSG had het honderdjarig bestaan op een waardige en voor het publiek leuke manier gevierd.

Johan Hut